ying shou quan – το χέρι του αετού

Το Ying shou quan (χέρι του αετού) ανήκει στα παραδοσιακά στυλ των κινέζικων πολεμικών τεχνών. Ονομάζεται χέρι του αετού ή νύχι του αετού λόγω της έμφασης του στις αρπαγές και τα πιασίματα τα οποία θυμίζουν τις κινήσεις του “αληθινού αετού”. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως το Ying shou quan δεν μιμείται εν γένει τις κινήσεις του αετού, αλλά δανείζεται κυρίως την γρήγορη και δυνατή αρπαγή του περήφανου αρπακτικού. Υπ’ αυτήν την έννοια το παραδοσιακό Ying shou quan διαχωρίζεται σαφώς από το μοντέρνο στυλ του αετού, το οποίο ελάχιστη σχέση έχει με την πολεμική τέχνη καθώς είναι δημιούργημα των τελευταίων δεκαετιών και μιμείται κυρίως το πέταγμα και τις εξωτερικές κινήσεις του πουλιού.

Το Ying Shou Quan, αποτελεί το συνδυασμό των συστημάτων Yue Shi San Shou και Fan Zi Quan, για αυτό και σήμερα είναι επίσης γνωστό ως Ying Zhao Fan Zi.

Τα δυο αυτά στυλ διαθέτοντας το καθένα τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ήταν ήδη από τα τέλη της δυναστείας Ming φημισμένα για την αποτελεσματικότητα τους στη μάχη. Η ουσία της τεχνικής του συστήματος βρίσκεται στις τεχνικές μάχης «50 Δρόμοι Lian Quan» που αποτελούν την καρδιά του συστήματος, ενώ πυρήνας των «50 Δρόμων Lian Quan» είναι το σύστημα Yue Shi San Shou.

Η διδασκαλία του Yue Shi San Shou γινόταν σχεδόν μυστικά έως τα τέλη της δυναστείας των Qing, μέχρι που ο δάσκαλος Liu Shi Jun το κληρονομεί ξανά από τους μοναχούς Dao Ji και Fa Cheng και, στα χρόνια του αυτοκράτορα Tong Zhi (1861 – 1875), ξεκινά να το διδάσκει δημόσια. Έτσι, ο Liu Shi Jun μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος δάσκαλος της γενεαλογίας του «αετού», από τον οποίο ξεκινά μια απευθείας διαδοχή, που φτάνει μέχρι τις μέρες μας.

Ο Liu Shi Jun δίδαξε τον Liu Cheng You, ο οποίος ήταν ήδη δάσκαλος του Fan Zi, και εκείνος με τη σειρά του δίδαξε τον τρίτο του γιο, Liu Qi Wen, και τον ανιψιό του, Chen Zi Zheng. Ο μεγάλος δάσκαλος Chen Zi Zheng, συνεχίζοντας το έργο των προγενέστερων, ολοκλήρωσε το συνδυασμό των δύο στιλ, Yue Shi San Shou και Fan Zi, δημιουργώντας το Ying Zhao Fan Zi, που αποτελεί τη σημερινή μορφή του συστήματος. Προσωπικός μαθητής του Chen Zi Zheng υπήρξε ο δάσκαλος Guo Cheng Yao, πατέρας του δασκάλου Guo Xian He, που είναι και ο δικός μου δάσκαλος.

Βασικά χαρακτηριστικά της τεχνικής του αετού

Βασικά στοιχεία της τεχνικής του αετού είναι ο συνδυασμός συνεχόμενων χτυπημάτων με αρπαγές και κλειδώματα των αρθρώσεων, ενώ κύριο χαρακτηριστικό της εφαρμογής του είναι η συνύπαρξη και εναλλαγή ποιοτήτων όπως το σκληρό και το μαλακό, το γρήγορο και το ανάλαφρο, το σταθερό και το συμπαγές.

Αναλυτικότερα στο σύστημα του αετού χρησιμοποιούμε τις εξής αρχές:

1. ZHUA / 抓 / Αρπάζω

H αρπαγή είναι το σημαντικότερο στοιχείο της τεχνικής του αετού. Εκτελείται με ένα ή με δύο χέρια και πάντα ενεργητικά (αρπάζω και τραβώ). Χρησιμεύει για να αρπάξει κανείς το χέρι του αντιπάλου, σταματώντας έτσι την επίθεσή του, ή για να ξεκινήσει κανείς πρώτος μια επίθεση. Συχνά η επίθεση ξεκινά είτε χτυπώντας με τη γροθιά ή την παλάμη –που αμέσως αλλάζει σε αρπαγή του χεριού του αντιπάλου– είτε αρπάζοντας με το ένα χέρι και χτυπώντας αμέσως με το άλλο. Επιπλέον, η ίδια η αρπαγή αποτελεί από μόνη της επιθετικό στοιχείο, όπως, για παράδειγμα, όταν αρπάζω ευαίσθητα σημεία του σώματος του αντιπάλου (για παράδειγμα, το λαιμό) ή όταν πιέζω στις αρθρώσεις. Αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα τεχνικά στοιχεία και χρειάζεται συστηματική εξάσκηση προκειμένου να κατακτηθεί. Ο αρχάριος μπορεί να αντικαταστήσει την αρπαγή με πίεση ή τράβηγμα, χρησιμοποιώντας τις τεχνικές του «γάντζου» (gou shou) ή της «τσουγκράνας» (ba shou – παραλλαγή της αρπαγής, με τον αντίχειρα να παραμένει κλειστός δίπλα στα υπόλοιπα δάχτυλα).

2. DA / 打 / Χτυπώ

Εκτελώ χτυπήματα, κυρίως με τη γροθιά, την παλάμη, τον πήχη και τον αγκώνα. Συνηθισμένα επίσης είναι τα λακτίσματα και τα σαρώματα, ενώ έχουμε και τεχνικές στις οποίες χρησιμοποιούμε τα γόνατα, τους ώμους και τους γοφούς. Τα χτυπήματα είναι γρήγορα και εκρηκτικά, το ένα διαδέχεται το άλλο και σχεδόν πάντα συνδυάζονται με τις αρπαγές και τα κλειδώματα. Σύμφωνα με τη ρήση του Fan Zi Quan: «Τα χτυπήματα διαδέχονται το ένα το άλλο σαν τα πυροτεχνήματα που σκάνε στον ουρανό».

3. QIN NA / 擒拿 / Πιάνω και ελέγχω – Κλειδώνω

Πιάνω και κρατάω τον αντίπαλο περιορίζοντας τη δυνατότητά του να κινηθεί ή κλειδώνω τις αρθρώσεις του προκειμένου να τον ελέγξω ή να τον πλήξω άμεσα. Τα κλειδώματα εκτελούνται με το ένα ή με τα δύο χέρια, ενώ μεγάλη σημασία έχει η σωστή θέση του σώματος. Η εκτέλεση αυτών των τεχνικών πρέπει να γίνεται γρήγορα και απότομα, ενώ προϋποθέτει ικανή δύναμη και ευλυγισία, ειδικά στους καρπούς. Μολονότι τα κλειδώματα αποτελούν μία από τις χαρακτηριστικές μεθόδους του συστήματος του αετού, ο ασκούμενος πρέπει να θυμάται ότι στόχος του είναι να χτυπήσει τον αντίπαλο και όχι να τον πιάσει και να τον κρατήσει. Οι τεχνικές qin na δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ένας τρόπος για να αποκτήσουμε πλεονέκτημα, γι’ αυτό και πρέπει πάντα να συνοδεύονται από επίθεση με άλλα χτυπήματα.

4. FAN / 翻 / Γυρίζω – Περιστρέφω

Στην τεχνική του αετού, το fan αναφέρεται στην εναλλαγή των χτυπημάτων. Συνήθως εκτελείται περιστρέφοντας το χέρι γύρω από την άρθρωση του αγκώνα, ώστε να επιτευχθούν διαδοχικά χτυπήματα σε διαφορετικά σημεία του σώματος του αντιπάλου, όπως για παράδειγμα, στο κεφάλι και, αμέσως, περιστρέφοντας το χέρι, χαμηλά στο υπογάστριο ή το αντίθετο. Η τεχνική fan quan από τους «Πενήντα Δρόμους Lian Quan» είναι ένα τυπικό δείγμα αυτής της κατηγορίας των τεχνικών.

5. BENG / 崩 / Χτυπώ απότομα

Εκτείνω το χέρι και χτυπώ απότομα τον αντίπαλο με εκρηκτική δύναμη. Το στοιχείο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως επίθεση όσο και ως άμυνα. Επίσης μπορώ να εκτελέσω το εκρηκτικό χτύπημα beng για να «σπάσω» τη θέση μάχης του αντιπάλου.

6. ZHOU / 肘 / Χρησιμοποιώ τον αγκώνα

Χρησιμοποιώ τον αγκώνα ή τον πήχη, είτε για να χτυπήσω τον αντίπαλο είτε για να τον πιέσω. Συνήθως τα χτυπήματα με τον αγκώνα στοχεύουν στο στήθος ή στο πρόσωπο του αντιπάλου, ενώ η πιο συνηθισμένη εφαρμογή πιέσεων αφορά τον αγκώνα του, πίεση που οδηγεί στο κλείδωμα της άρθρωσης και συχνά στην εξάρθρωση. Η χρήση των τεχνικών με τον αγκώνα γίνεται πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με βηματισμό και στροφή της μέσης.

7. KAO / 靠 / Πιέζω

Πιέζω (συνήθως το χέρι του αντιπάλου) χρησιμοποιώντας τον πήχη, το βραχίονα ή τον ώμο. Η δύναμη που χρησιμοποιώ δεν είναι σκληρή, αλλά εκτονώνεται γρήγορα και από κοντά, με τη βοήθεια της στροφής της μέσης. Χρησιμεύει τόσο ως αμυντικό όσο και ως επιθετικό στοιχείο.

Ο «αετός» είναι ένα δυναμικό και γρήγορο σύστημα, που συνδυάζει ευκινησία και εκρηκτικότητα στην τεχνική του. Χωρίς εξεζητημένες κινήσεις και στοιχεία εντυπωσιασμού, με τεχνικές απλές και μεστές, αποτελεί ένα σπουδαίο παραδοσιακό μαχητικό σύστημα. Οι παραπάνω αρχές πάνω στις οποίες στηρίζεται η τεχνική του Ying Shou Quan διαμορφώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου και έφτασαν σε μας μέσω των σπουδαίων δασκάλων της οικογένειάς μας. Η αποτελεσματικότητά του στη μάχη αποκρυσταλλώνεται στην ακόλουθη ρήση του συστήματος: «Chu ru you men jin tui you fa» δηλαδή «Στην είσοδο και στην έξοδο υπάρχει πύλη· για να μπεις και να βγεις υπάρχει τρόπος».

Πηγή: gimnastirio.gr