«Πρωταθλητής είναι εκείνος που μπορεί να ξεπερνά την απογοήτευση…»

... Τάδε έφη,  John McEnroe( κορυφαίος αθλητής του τένις)και συνέχισε λέγοντας,  «Το θέμα δεν είναι αν θα απογοητευτείς αλλά το να μπορέσεις να το ξεπεράσεις». Με τη συγκεκριμένη έκφραση θέλησε να τονίσει τη σημασία που έχει ο συναισθηματικός  έλεγχος του αθλητή τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα.

Ένας αθλητής, λοιπόν, εκτός από τη σωματική  προετοιμασία για το παιχνίδι, έχει  να «ελέγξει» και την πνευματική-ψυχολογική προετοιμασία του. Συγκεκριμένα, προετοιμάζει τρία πλάνα, ένα που αφορά στην φυσιολογική-σωματική λειτουργία, ένα πλάνο τακτικής και ένα πνευματικό πλάνο. 

Το πνευματικό πλάνο περιλαμβάνει την καλλιέργεια θετικής πνευματικής στάσης (π.χ. είμαι ικανός να κερδίσω), τη δυνατότητα να «επιστρέφει» από αντιξοότητες κατά τη διάρκεια του αγώνα και τον συναισθηματικό έλεγχο.

Σε ένα παιχνίδι υπάρχουν τέσσερα βασικά συναισθήματα: ο πανικός, το άγχος, η αυτοπεποίθηση και η αλαζονεία/απάθεια, στα οποία ένας αθλητής δύναται να «κινείται». Σχηματικά, ο πανικός και η αλαζονεία/απάθεια τοποθετούνται στα δύο άκρα και το άγχος και η αυτοπεποίθηση στο μέσο της γραμμής. 

Αναλυτικά:

Πανικός: αναφέρεται σε καταστάσεις όπου οι αθλητές βιώνουν πανικό για τον αγώνα, είτε γιατί ο αντίπαλος είναι πολύ καλός είτε για γιατί είναι πολύ κρίσιμος ο αγώνας και θεωρούν ότι θα κριθούν από το αποτέλεσμά του. 

Άγχος: αναφέρεται σε μια κατάσταση ανησυχίας των αθλητών σχετικά με την επάρκεια και την ικανότητά τους για τον αγώνα. Σκέψεις όπως ‘δεν είμαι πολύ σίγουρος για την ικανότητά μου, ο αντίπαλος δείχνει σε καλύτερη κατάσταση κ.ά.’ αποτυπώνουν την ανησυχία στη συγκεκριμένη κατάσταση. Η διαφορά του πανικού με το άγχος είναι το ότι σε κατάσταση πανικού ο αθλητής βιώνει ακραία συναισθήματα και δύσκολα μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση. 

Αυτοπεποίθηση: δηλώνει τη σιγουριά και την εμπιστοσύνη για την ικανότητα των αθλητών για τους εαυτούς τους. Συνηθισμένες εκφράσεις αποτελούν τα ‘είμαι πολύ καλά προετοιμασμένος, μπορώ να κερδίσω κ.ά.’.

Αλαζονεία/απάθεια: στο συγκεκριμένο επίπεδο ο αθλητής βιώνει την αίσθηση της σίγουρης και απόλυτης επιτυχίας, χωρίς ωστόσο να παραμένει συγκεντρωμένος στον αγώνα. Θεωρεί ότι το αποτέλεσμα είναι δεδομένα καλό και συμπεριφερόμενος αλαζονικά, ελαττώνει την προσπάθειά του.  

Πηγή: www.sportpsychologist.gr